İLK YARDIM
İLK YARDIM NEDİR?
- Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamadır.
ACİL TEDAVİ NEDİR?
- Hasta ve yaralılara acil tedavi ünitelerinde doktor ve sağlık personeli tarafından yapılan tıbbi müdahaledir.
İlkyardımcı kimdir?
- İlkyardım tanımında belirtilen amaç doğrultuda hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan eğitim almış kişi ya da kişilerdir.
İlkyardımın temel amaçları
- Hasta / yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek
- Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak
- İyileşmeyi kolaylaştırmak.
- Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak
İlkyardımcının müdahale ile ilgili yapması gerekenler nelerdir?
- Hasta/yaralıların durumunu değerlendirmek (ABC) ve öncelikli müdahale edilecekleri belirlemek,
- Hasta/yaralıların korku ve endişelerini gidermek,
- Hasta/yaralılara müdahalede yardımcı olacak kişileri organize etmek,
- Hasta/yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek için kendi kişisel olanakları ile gerekli müdahalelerde bulunmak,
- Kırıklara yerinde müdahale etmek,
- Hasta/yaralıyı sıcak tutmak,
- Hasta/yaralının yarasını görmesine izin vermemek,
- Hasta/yaralıları hareket ettirmeden müdahale yapmak,
- Hasta/yaralıların en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevkini sağlamak (112),
- Ancak, hasta/yaralının hayati tehlikede olmadığı sürece ağır yaralı bir kişi asla yerinden kıpırdatılmamalıdır.
112 aranmasında nelere dikkat edilir ?
- Sakin olunmalı ya da sakin olan bir kişinin araması sağlanmalıdır.
- 112 merkezi tarafından sorulan sorulara net bir şekilde cevap verilmelidir.
- Kesin yer ve adres bilgileri verilirken,olayın olduğu yere yakın bir caddenin yada çok bilinen bir yerin adı verilmelidir.
- Kimin,hangi numaradan aradığı bildirilmelidir.
- Hasta/yaralı(lar)ın adı ve olayın tanımı yapılmalıdır.
- Hasta/yaralı sayısı ve durumu bildirilmelidir.
- Eğer herhangi bir ilkyardım uygulaması yapıldıysa nasıl bir yardım verildiği belirtilmelidir.
- 112 hattında bilgi alan kişi,gerekli olan tüm bilgileri aldığını söyleyinceye kadar telefon kapatılmamalıdır.
Hayat kurtarma zinciri nedir?
- Hayat kurtarma zinciri 4 halkadan oluşur.Son 2 halka ileri yaşam desteğine aittir ve ilkyardımcının görevi değildir.
- 1.Halka-Sağlık kuruluşuna haber verme
- 2.Halka-Olay yerinde yapılan temel yaşam desteği
- 3.Halka-Ambulans ekiplerince yapılan müdahaleler
- 4.Halka-Hastane acil servisleri
İlkyardımcının bilmesi gereken ve vücudu oluşturan sistemler nelerdir?
- Hareket sistemi:Vücudun hareket etmesini,desteklenmesini sağlar ve koruyucu görevi yapar.Hareket sistemi şu yapılardan oluşur:
- Kemikler
- Eklemler
- Kaslar
Dolaşım sistemi
Vücut dokularının oksijen,besin,hormon,bağışıklık elemanı ve benzeri elemanları taşır ve yeniden geriye toplar.Dolaşım sistemi şu yapılardan oluşur:
- Kalp
- Kan damarları
- Kan
Sinir sistemi
Bilinç,anlama,düşünme,algılama,hareketlerin uyumu,dengesi ve solunum ile dolaşımı sağlar.Şu yapılardan oluşur:
- Beyin
- Beyincik
- Omurilik
- Omurilik soğanı
Solunum sistemi
Vücuda gerekli olan gaz alışverişi görevini yaparak hücre ve dokuların oksijenlenmesini sağlar.Şu organlardan oluşur:
- Solunum yolları
- Akciğerler
Boşaltım sistemi
Kanı süzerek gerekli maddelerin vücutta tutulmasını,zararlı maddelerin atılmasını yaparak vücutta iç dengeyi korur.Şu organlardan oluşur:
- İdrar borusu
- İdrar kesesi
- İdrar kanalları
- Böbrekler
Sindirim sistemi
Ağızdan alınan besinlerin öğütülerek sindirilmesi ve kan dolaşımı vasıtasıyla vücuda dağıtılmasını sağlar.Şu organlardan oluşur:
- Dil ve dişler
- Yemek borusu
- Mide
- Safra kesesi
- Bağırsaklar
İlkyardımın ABC si nedir?
Bilinç kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmelidir:
A. Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi
B. Solunumun değerlendirilmesi ( Bak-Dinle-Hisset)
C. Dolaşımın değerlendirilmesi (Şah damarından 5-10 saniye nabız alınarak yapılır) Hasta/ yaralıda solunum yok hareket ve öksürük yoksa dolaşım durmuştur,bebeklerde nabız üst koldan alınır.
Nefes yolu tıkanması
Heimlich manevrası
Hastanın arkasına geçerek onu arkasından kucaklayınız
Bir elinizi yumruk yaparak hastanın karnının üst bölümüne (göğüs kemiğinin hemen altına yerleştiriniz), diğer elinizi de bu elinizin üzerine koyunuz
Ani hareketle karnın üst bölümüne, aşağıdan yukarıya doğru basınç uygulayınız
Karnınızı sandalyenin sırtına dayayınız sonra üst bölümüne baskı uygulayınız
Ağızdan Ağıza Suni Solunum
1- Suni Solunuma Başlamadan Önce Hazırlık
- Kazazedenin kravat, kemer ve yakası gevşetilmeli
- Kazazedenin solunum yapıp yapmadığı kontrol edilmeli
İlk yardımcı; Yüzünü kazazedenin yüzüne yaklaştırmalı
Solunum dinlenmeli
Soluğu yanağında hissetmeye çalışmalı
Solunum gözlenmeli
(Solunum camın buğulanması ile kontrol edilebilir) - Hava yolunu açmak için, bir el kazazedenin alnına diğer elin parmak uçları
kazazedenin çenesinin altına yerleştirilerek, baş mümkün olduğu kadar geri çekilmeli.
Alın üzerine konan elin baş ve işaret parmağı kullanılarak kazazedenin burnu kapatılmalı.
2- Suni Solunum
- Kazazedenin ağzından iki kez hava üflenmeli
- Kazazedenin şah damarından nabız bakarak dolaşım fonksiyonu değerlendirilmeli
- Baş geriye doğru eğilmiş durumda iken kazazedenin ağzı açılmalı
- Her zamankinden biraz daha derin (zorlanmayan derin) nefes alınmalı
- Ağız genişçe açılarak kazazedenin ağzına sıkıca yerleştirilip hava kazazedenin ciğerlerine üflenmeli
- Kazazedenin göğüs kafesinin hava üflenmesi sırasında genişlediği gözlemeli
- Ağız kazazedenin ağzından hafifçe çekilerek üflenen havanın dışarı çıkmasına izin verilmeli ve göğüs kafesinin inme hareketi izlenmeli.
KARIN YARALANMALARI
YAPILMAYACAKLAR:
- Ağrı kesici verilmez (teşhis koymayı engelleyeceği için)
- Yiyecek veya içecek kesinlikle verilmez (ameliyata alınmasını engeller)
- Karın üzerine sıcak uygulama (sıcak su termoforu, ısıtılmış ütü, vb) kesinlikle yapılmaz (soğuk uygulama yapmak dala akılcıdır).
Açık karın yaralanmaları:
- Hasta sırtüstü yatırılır. Yara çevresi antiseptikle iyice silindikten sonra yara ağzı ucuca getirilerek üzeri steril gazlı bezle kapatılır ve hastaneye götürülür.
- Eğer iç organlar dışarı çıkmışsa, içeri sokulmaya çalışılmaz. Yara üzerinde toplanır, ılık ve nemli steril gazlı bezle örtülür.
Bu yazı toplamda 3735, bugün ise 1 kez görüntülenmiş
